100 głupich przepisów w USA (z dowodami, że istnieją)
Pensylwania (Pennsylvania, PA) leży we wschodniej części Stanów Zjednoczonych, stan ma bardzo bogatą historię, w tym ważną rolę w powstaniu państwa. W Independence Hall w Filadelfii 2 sierpnia 1776 roku uroczyście podpisano Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych, a w 1863 roku na południu Pensylwanii rozegrała się przełomowa Bitwa pod Gettysburgiem. Gospodarka stanu opiera się na usługach, przetwórstwie stali i wydobyciu węgla. Stolicą Pensylwanii jest Harrisburg, a największym miastem Filadelfia.
-
Spis Treści
Szybkie fakty
Nazwa angielska Pennsylvania Skrót PA Stolica Harrisburg Największe miasto Philadelphia (1 550 542 mieszkańców) Aktualny czas 17:49 Strefa czasowa EST (UTC-5), państwo przestrzega czasu letniego EDT (UTC-4) Populacja 13 002 788 (5. najbardziej zaludniony stan USA) Powierzchnia 119 283 km² (33. największy stan USA) Przyjęcie do Unii 12 grudnia 1787 (2. stan, który dołączył) ⭐ Stolica stanu Pensylwanii
Stolicą Wspólnoty Pensylwanii jest Harrisburg. Historia miasta sięga 1719 roku, kiedy osiedlił się tu angielski kupiec John Harris Sr., a 14 lat później zdołał nabyć 3,2 km² ziemi. Jego syn, John Harris Jr., w 1785 roku rozpoczął budowę miasta, które nazwał na cześć ojca. Harrisburg został stolicą Pensylwanii w 1812 roku, wcześniej rolę tę pełniło Lancaster.
🏙️ Największe miasto w Pensylwanii
Największym miastem w Pensylwanii jest Filadelfia, która w 2023 roku liczyła 1 550 242 mieszkańców. Drugie co do wielkości jest Pittsburgh z 303 255 mieszkańcami, a trzecie Allentown z populacją 124 880.
🕒 Czas w Pensylwanii
Aktualny czas w Pensylwanii to 17:49. Cały stan stosuje Eastern Standard Time (EST, UTC-5), a od marca do listopada czas letni EDT (UTC-4).
🧑🤝🧑 Liczba ludności Pensylwanii
Pensylwania liczyła 13 002 788 mieszkańców w 2023 roku, co daje jej 5. miejsce wśród najludniejszych stanów USA.
📍 Powierzchnia Pensylwanii
Powierzchnia Pensylwanii wynosi 119 283 km², z czego 116 074 km² to ląd, a 3 208 km² wody. Pensylwania jest 33. co do wielkości stanem USA.
-
Ciekawostki o Pensylwanii
🧩 Z jakimi stanami graniczy Pensylwania
Pensylwania graniczy z sześcioma stanami USA. Na zachodzie leży Ohio, na północy Nowy Jork, na wschodzie New Jersey, na południowym wschodzie Delaware i Maryland, a na południowym zachodzie Wirginia Zachodnia.
📅 Data przyjęcia Pensylwanii do Unii
Pensylwania została przyjęta do Unii 12 grudnia 1787 roku jako 2. stan. Jej poprzedniczką była Prowincja Pensylwania.
📛 Przydomek stanu Pensylwanii
Pensylwania nosi przydomek „The Keystone State”, co wskazuje na jej kluczową rolę w historii Stanów Zjednoczonych. Termin „keystone” pochodzi z architektury i oznacza kamień w łuku, który spina pozostałe kamienie. To metafora tego, że na początku to właśnie Pensylwania scalała pozostałe stany.
Drugi przydomek, „The Quaker State”, nawiązuje do założyciela stanu, Williama Penna, który był członkiem wspólnoty religijnej znanej jako kwakrzy.
⛰️ Najwyższa góra w Pensylwanii
Najwyższą górą w Pensylwanii jest Mount Davis o wysokości 979 m, położona w Górach Allegheny, blisko granicy z Marylandem. Nazwa upamiętnia miejscowego geodetę i weterana wojny secesyjnej Johna Nelsona Davisa.
🏞️ Rzeki w Pensylwanii
Najdłuższą rzeką przepływającą przez Pensylwanię jest Ohio, o całkowitej długości na terenie wszystkich stanów 1 579 km. Następnie Susquehanna (747 km), Allegheny (523 km), Delaware (484 km) oraz West Branch Susquehanna (391 km).
🎓 Uniwersytety w Pensylwanii
Największym uniwersytetem jest Pennsylvania State University, założony w 1855 roku, który dziś kształci niemal 50 000 studentów. Na drugim miejscu plasuje się Temple University w Filadelfii, powstały w 1884 roku, z nieco poniżej 40 000 studentów. Trzecią co do wielkości uczelnią jest University of Pittsburgh w Pittsburghu, z około 28 000 studentów.
✉️ Kody pocztowe w Pensylwanii
Wspólnocie Pensylwanii przypisano zakresy kodów ZIP 15xx–196xx, a wyszukanie konkretnego kodu po adresie jest możliwe na stronie USPS. W artykule Kody ZIP w USA znajdziesz szczegółowe informacje o działaniu systemu i mapę kodów ZIP.
-
Pogoda w Pensylwanii
Najlepszym czasem na wizytę w Pensylwanii jest wczesna jesień, gdy temperatury są przyjemne, a przyroda mieni się pięknymi kolorami.
Wiosna w Pensylwanii przynosi wzrost temperatur. Marzec bywa jeszcze dość chłodny, z wartościami około 3 °C do 9 °C, a deszcz jest częsty. Wraz z kwietniem i majem przychodzi ocieplenie do przyjemnych 18 °C do 23 °C, choć wciąż trzeba liczyć się z przelotnymi opadami.
Lato w Pensylwanii jest ciepłe i wilgotne, temperatury zwykle wynoszą 23 °C do 28 °C. Wysoka wilgotność potęguje odczuwalne ciepło, a w lipcu i sierpniu często występują burze.
Jesień w Pensylwanii przynosi komfortowe temperatury około 16 °C do 20 °C oraz mniejsze opady. Szczególnie wrzesień jest idealny na piesze wędrówki i odkrywanie piękna stanu.
Zima w Pensylwanii jest chłodna, temperatury zazwyczaj mieszczą się między -2 °C a 4 °C. Śnieg częściej pada w zachodniej i północnej części stanu, gdzie w sezonie może spaść nawet 100 cm śniegu. Na wschodzie zimy mają zwykle łagodniejszy przebieg.
🌡️ Średnie temperatury i opady w Pensylwanii
-
Co zobaczyć w Pensylwanii
1️⃣ Park Historyczny Niepodległości
Tereny Independence National Historical Park w Filadelfii nazywa się „najbardziej historyczną milą kwadratową Ameryki”.
Znajdziesz tu słynną Independence Hall, gdzie 4 lipca 1776 roku zatwierdzono Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych, a 21 czerwca 1788 roku ratyfikowano Konstytucję Stanów Zjednoczonych. W skład parku wchodzi też Dzwon Wolności, uznawany przez Amerykanów za symbol wolności, oraz muzeum poświęcone prezydentowi Benjaminowi Franklinowi.
2️⃣ Gettysburg National Military Park
Gettysburg National Military Park chroni miejsce jednej z najważniejszych bitew wojny secesyjnej. Bitwa pod Gettysburgiem trwała od 1 do 3 lipca 1863 roku, a klęska Konfederacji była punktem zwrotnym wojny i zapowiedzią zwycięstwa Unii.
W parku znajdują się muzea i pomniki, a odwiedzający mogą dołączyć do spacerów z rangerami po polu bitwy. Regularnie odbywają się rekonstrukcje, które pomagają lepiej zrozumieć historię USA.
3️⃣ Philadelphia Museum of Art
Philadelphia Museum of Art należy do największych i najważniejszych muzeów tego typu w USA. Słynniejsze od samego gmachu są może schody prowadzące do wejścia, bo trenował na nich Rocky Balboa w filmie Rocky.
W stałej kolekcji znajdują się dzieła Vincenta van Gogha, Pabla Picassa i Claude’a Moneta, a zbiory sztuki europejskiej, amerykańskiej i azjatyckiej są szczególnie bogate. Muzeum regularnie organizuje wystawy czasowe i inne wydarzenia kulturalne.
4️⃣ Amish Village
Hrabstwo Lancaster w Pensylwanii jest domem jednej z największych społeczności amiszów w Stanach Zjednoczonych. Amisze to zwarta wspólnota religijna, znana z prostego stylu życia, odrzucania nowoczesnych technologii oraz silnego przywiązania do wspólnoty i wiary.
Odwiedzający Amish Village mogą przejechać się zabytkową bryczką, zwiedzić tradycyjne farmy i skosztować autentycznej kuchni. Na lokalnych targach sprzedaje się wyroby domowe i pamiątki, co czyni wizytę nietypowym doświadczeniem dla wszystkich, którzy chcą na chwilę odetchnąć od współczesnego świata.
5️⃣ Hersheypark
Hersheypark powstał w 1906 roku z inicjatywy właściciela tytułowej fabryki czekolady, aby zapewnić pracownikom miejsce do wypoczynku. Wraz z rozwojem biznesu czekoladowego rozrastał się też park rozrywki i wkrótce otworzył bramy dla ogółu. Dziś w Hersheypark działa około 75 atrakcji, w tym 14 kolejek górskich. W kompleksie mieści się także Chocolate World, gdzie dzieci mogą zrobić własną czekoladę.
6️⃣ Eastern State Penitentiary
Eastern State Penitentiary w Filadelfii to jedno z najsłynniejszych więzień na świecie, między innymi dzięki kształtowi, który z góry przypomina koło ze szprychami. Było też jednym z pierwszych, które wprowadziły system izolacji, w którym więźniowie byli odcięci od kontaktu z innymi.
Więzienie działało w latach 1829–1971. Do najsłynniejszych osadzonych należeli boss zorganizowanej przestępczości Al Capone i rabuś bankowy William Francis Sutton Jr. Dziś obiekt jest udostępniony do zwiedzania jako muzeum i oferuje trasy, które pokazują historię amerykańskiego systemu penitencjarnego.
7️⃣ Valley Forge National Historical Park
Valley Forge National Historical Park to miejsce, gdzie George Washington i jego Armia Kontynentalna spędzili zimę 1777–1778 podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych.
Park leży na północny zachód od centrum Filadelfii. Można tu zobaczyć zrekonstruowane zimowe obozowiska, kwaterę główną Waszyngtona i pomniki poświęcone żołnierzom. Park da się zwiedzać pieszo lub na rowerze, świetny sposób, by dołożyć kolejny element do układanki z historii Ameryki.
8️⃣ Strasburg Rail Road
Strasburg Rail Road to najstarsza nieprzerwanie działająca spółka kolejowa w USA, której historia sięga 1832 roku. Firma oferuje regularne nostalgiczne przejazdy parowozami na trasie z pięknymi widokami na okoliczne krajobrazy i farmy amiszów. Dla rodzin z dziećmi Strasburg Rail Road prowadzi półgodzinne kursy z lokomotywą Tomkiem, znaną z animowanego serialu.
9️⃣ Dom Fallingwater
Fallingwater, zbudowany w 1935 roku według projektu architekta Franka Lloyda Wrighta, należy do najbardziej rozpoznawalnych domów na świecie. Budynek jest harmonijnie wpisany w otoczenie, a jego część wzniesiono nad wodospadem na strumieniu Bear Run.
Fallingwater figuruje na liście UNESCO i uchodzi za jedno z najważniejszych dzieł architektury nowoczesnej. Dom znajduje się w miejscowości Mill Run, około 108 km jazdy samochodem na południowy wschód od Pittsburgha, i można go zwiedzać z przewodnikiem.
🔟 The Andy Warhol Museum
The Andy Warhol Museum w Pittsburghu jest w całości poświęcone słynnemu artyście pop-artu, który urodził się w tym mieście w 1928 roku. Siedmiopiętrowe muzeum obejmuje 17 galerii i prezentuje około 900 obrazów, 2 000 prac na papierze oraz ponad 4 000 fotografii.
Muzeum bada życie i twórczość Warhola oraz jego wpływ na kulturę popularną i sztukę XX wieku. Regularnie organizuje wystawy specjalne i wydarzenia poświęcone sztuce nowoczesnej i współczesnej.
-
Największe miasta w Pensylwanii
Tabela przedstawia dziesięć największych miast w Pensylwanii w 2023 roku. Źródłem jest federalna agencja United States Census Bureau, której główną misją jest przeprowadzanie spisów ludności.
Miasto Hrabstwo Populacja 1 Philadelphia Philadelphia 1 550 542 Mapa Philadelphia 2 Pittsburgh Allegheny 303 255 Mapa Pittsburgh 3 Allentown Lehigh 124 880 Mapa Allentown 4 Reading Berks 94 903 Mapa Reading 5 Erie Erie 92 957 Mapa Erie 6 Bethlehem Lehigh, Northampton 78 300 Mapa Bethlehem 7 Scranton Lackawanna 75 805 Mapa Scranton 8 Lancaster Lancaster 57 153 Mapa Lancaster 9 Harrisburg Dauphin 50 012 Mapa Harrisburg 10 York York 44 867 Mapa York -
Drużyny sportowe w Pensylwanii
🏒 Hokej (NHL)
W Pensylwanii działają dwa kluby grające w NHL. Oba należą do Metropolitan Division w Konferencji Wschodniej i oba założono w 1967 roku.
Pierwszym są Philadelphia Flyers, których barwy to pomarańczowy, czarny i biały. Flyers rozgrywają mecze domowe w Wells Fargo Center w Filadelfii.
Drugim zespołem są Pittsburgh Penguins, w kolorach czarnym, złotym i białym. Penguins grają u siebie w PPG Paints Arena w Pittsburghu.
🏈 Futbol amerykański (NFL)
W NFL rywalizują dwa zespoły z Pensylwanii, oba dołączyły do ligi w sezonie 1933.
Pierwszym są Pittsburgh Steelers z AFC North. Barwy klubu to czarny i złoty. Steelers grają u siebie na stadionie Acrisure Stadium w Pittsburghu.
W NFL grają także Philadelphia Eagles, należący do NFC East, którzy wybrali barwy midnight green, srebrny, czarny i biały. Eagles rozgrywają mecze domowe na stadionie Lincoln Financial Field.
🏀 Koszykówka (NBA)
Jedynym przedstawicielem stanu w NBA od sezonu 1949 są Philadelphia 76ers. Klub gra w Atlantic Division Konferencji Wschodniej i rozgrywa mecze domowe w Wells Fargo Center w Filadelfii. Barwy drużyny to niebieski, czerwony, srebrny, granatowy i biały.
⚾ Baseball (MLB)
Pensylwania ma dwa zespoły MLB. Oba występują w National League, choć w różnych dywizjach.
Philadelphia Phillies grają od sezonu 1883 i są przydzieleni do National League East. Zespół rozgrywa domowe mecze na Citizens Bank Park w Filadelfii. Barwy klubu to czerwony, biały i niebieski.
Pittsburgh Pirates występują w National League od sezonu 1887 i należą do Central Division. Ich stadionem domowym jest PNC Park w Pittsburghu, a barwy to czarny, złoty i biały.
⚽ Piłka nożna (MLS)
Od sezonu 2010 Pensylwanię reprezentuje w Major League Soccer zespół Philadelphia Union, przypisany do Konferencji Wschodniej. Drużyna gra u siebie na Subaru Park w Chester, przedmieściu Filadelfii, a jej barwy to granat i złoto.
-
Symbole stanu Pensylwanii
Wszystkie oficjalne symbole zostały zatwierdzone przez Zgromadzenie Ogólne Wspólnoty Pensylwanii i podpisane przez gubernatora. Poniżej wymieniono tylko niektóre z nich.
Flaga stanowa Pensylwanii
Obowiązująca flaga jest używana od 13 czerwca 1907 roku. Przedstawia herb Pensylwanii na ciemnoniebieskim tle. W latach 2004–2014 proponowano kilka zmian, lecz żadnej nie przyjęto.
Pieczęć stanowa Pensylwanii
Wielką Pieczęć oficjalnie przyjęto w 1791 roku i od tego czasu służy do uwierzytelniania dokumentów wydawanych przez władze. Co ciekawe, pieczęć jest dwustronna. Awers wykorzystuje się na oficjalnych dokumentach gubernatora, rewers przeznaczony jest do ratyfikacji ustaw i rezolucji. Na awersie widnieje tarcza z okrętem, pługiem i snopami zboża. Okręt symbolizuje handel międzynarodowy, pług rolnictwo, a snop obfitość zasobów.
Stanowy hymn
Od 1990 roku oficjalną pieśnią stanu jest Pennsylvania, ze słowami byłego naczelnika więzienia Eddie’ego Khoury’ego i muzyką Ronniego Bonnera.
Stanowe zwierzę
Od 2 października 1959 roku zwierzęciem stanowym Pensylwanii jest biały jeleń wirginijski (Odocoileus virginianus), symbol siły, odporności i bogactwa miejscowych lasów. To jeden z najszerzej występujących ssaków w Ameryce Północnej, a w Pensylwanii jest ulubioną zwierzyną myśliwych.
Stanowe drzewo
W 1931 roku oficjalnym drzewem stanu został choina kanadyjska (Tsuga canadensis Linnaeus), która odgrywa ważną rolę w lokalnych ekosystemach leśnych. W przeszłości dostarczała materiałów do budowy domów rdzennych mieszkańców. Choina może dożyć 500 lat i słynie z odporności na trudne warunki.
Stanowy owad
Od 5 grudnia 1988 roku owadem stanowym jest świetlik pensylwański (Photuris pennsylvanica), szeroko rozpowszechniony w całym stanie. Świetliki wytwarzają światło dzięki reakcji chemicznej, co symbolicznie oznacza nadzieję i oświecenie dla mieszkańców Pensylwanii.
Stanowy kwiat
W 1933 roku Pensylwania przyjęła kalmię szerokolistną (Kalmia latifolia) jako kwiat stanowy. Roślina, rodzima dla wschodniego wybrzeża USA, o białych kwiatach, symbolizuje piękno stanu i zwykle rośnie na skalistych zboczach oraz w lasach górskich. Wszystkie części rośliny są trujące.
Stanowy statek
Od 29 kwietnia 1988 roku statkiem stanowym jest US Brig Niagara, który brał udział w bitwie na jeziorze Erie podczas wojny w 1812 roku. Po zakończeniu działań w 1820 roku jednostkę najpierw zatopiono, później odrestaurowano, a dziś pełni funkcję eksponatu muzealnego w mieście Erie.
Stanowa skamieniałość
Ustawa z 1988 roku ustanowiła Eldredgeops rana oficjalną skamieniałością stanu. To jeden z najczęściej spotykanych trylobitów, którego skamieniałości znajdują się w regionie Appalachów.
Stanowa ryba
Ryba stanowa to pstrąg potokowy (Salvelinus fontinalis), rodzimy dla dorzeczy rzek Ohio, Genesee, Potomac i Susquehanna. Pstrąg potokowy występuje naturalnie w Pensylwanii i jest ulubionym celem wędkarzy sportowych.
Dodaj swoje pytanie lub doświadczenie osobiste